The Day That Was – 04 Mar 2021

  1. उपराष्ट्रपतींनी अभियांत्रिकी विद्यार्थ्यांसाठी भावनिक आणि सामाजिक कौशल्यांच्या महत्वावर जोर दिला:
    आयआयएसईआर – तिरुपती हे भारतातील एकमेव असे शहर आहे की आयआयटी आणि आयआयएसईआर दोन्ही एकाच शहरात आहेत.

पार्श्वभूमी:
पंतप्रधानांना देण्यात आलेल्या वैज्ञानिक सल्लागार मंडळाने विज्ञान संशोधन व शिक्षणास अनुसरून “विज्ञान व संशोधन संस्था भारतीय संस्था” या नवीन संस्थांच्या स्थापनेची शिफारस केली. भारत सरकारने बिरहमपूर, भोपाळ, कोलकाता, मोहाली, पुणे, तिरुअनंतपुरम आणि तिरुपती येथे आतापर्यंत अशा सात संस्थांची स्थापना केली आहे.

या संस्थांची स्थापना भारतीय संसदेने राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था, विज्ञान शिक्षण व संशोधन (संशोधन) अधिनियम, २०१० (राष्ट्रीय तंत्रज्ञान तंत्रज्ञान संस्था, २०० 2007 मध्ये केलेली सुधारणा) च्या माध्यमातून केली.

या संस्था मानव संसाधन विकास मंत्रालयाच्या माध्यमातून (एमएचआरडी) स्थापन केल्या गेल्या आहेत ज्यायोगे मूलभूत विज्ञान विषयात पदवीपूर्व स्तरावरील संशोधनासह दर्जेदार शिक्षण दिले जावे.

या संस्थांच्या दृष्टीक्षेपात उच्चतम क्षमता असलेल्या संशोधन केंद्रे तयार करणे समाविष्ट आहे जेथे मूलभूत विज्ञानांमध्ये अध्यापन आणि शिक्षण अत्याधुनिक संशोधनात समाकलित केले गेले आहे. या संस्था संशोधनाच्या बौद्धिक वातावरणात मूलभूत विज्ञानातील पदवी आणि पदव्युत्तर अध्यापनासाठी समर्पित आहेत.

Vice President emphasises the importance of emotional & social skills for engineering students:

IISER- Tirupati is the only city in India to have both IIT and IISER in the same city.

Background:
The Scientific Advisory Council to the Prime Minister recommended the creation of new institutions devoted to science research and education, the “Indian Institutes of Science Education and Research”. Seven such institutes have been established by the Government of India so far in Berhampur, Bhopal, Kolkata, Mohali, Pune, Thiruvananthapuram and Tirupati.

These institutes were established by the Parliament of India through the National Institutes of Technology, Science Education and Research (Amendment) Act, 2010 (an amendment to the National Institutes of Technology Act, 2007).

These institutes were established through the Ministry of Human Resource Development (MHRD) with the aim of providing quality education in basic sciences alongwith cutting edge research at the undergraduate level.

The vision of these institutes encompasses the creation of research centres of the highest caliber where teaching and education in the basic sciences are integrated with state-of-the-art research. These institutions are devoted to undergraduate and postgraduate teaching in the basic sciences in an intellectually vibrant atmosphere of research.

  1. पंतप्रधान 5 मार्च रोजी केंब्रिज एनर्जी रिसर्च असोसिएट्स विकच्या जागतिक ऊर्जा आणि पर्यावरण नेतृत्व पुरस्काराचा स्वीकार करतील आणि केंब्रिज एनर्जी रिसर्च असोसिएट्स वीक (CERAWeek) 2021 मध्ये बीजभाषण करतील:
    पंतप्रधान नरेंद्र मोदी 5 मार्च रोजी संध्याकाळी 7 वाजता व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंगद्वारे केंब्रिज एनर्जी रिसर्च असोसिएट्स वीक (CERAWeek) 2021 मध्ये व्हिडीओ कॉन्फरन्सिंगद्वारे सेरावीक ग्लोबल एनर्जी अँड एन्व्हायर्नमेन्ट लीडरशिप अवॉर्ड अर्थात जागतिक ऊर्जा आणि पर्यावरण नेतृत्व पुरस्काराचा स्वीकार करतील आणि बीजभाषण करतील.

CERAWeek विषयी-
डॉ. डॅनियल यर्गिन यांनी 1983 मध्ये CERAWeek ची स्थापना केली होती. 1983 पासून ह्युस्टन येथे दरवर्षी मार्चमध्ये याचे आयोजन केले जाते आणि हा जगातील सर्वात महत्त्वाचा वार्षिक ऊर्जा मंच मानला जातो. 1 मार्च ते 5 मार्च 2021 या कालावधीत CERAWeek 2021 आयोजित केले जात आहे.

पुरस्काराविषयी-
CERAWeek ग्लोबल एनर्जी आणि एन्व्हायर्नमेन्ट लीडरशिप पुरस्कार देण्याची सुरुवात 2016 मध्ये झाली. जागतिक ऊर्जा आणि पर्यावरणाच्या भविष्याचे नेतृत्व आणि ऊर्जेची उपलब्धता, परवडणारी ऊर्जा आणि पर्यावरणीय व्यवस्थापनासाठी उपाय आणि धोरणे प्रदान करण्यासंबंधीची वचनबद्धता यातून प्रकट होते.

PM to receive the CERAWeek Global Energy and Environment Leadership Award and deliver keynote address at the CERAWeek 2021 on 5th March:
Prime Minister Shri Narendra Modi will receive the CERAWeek Global Energy and Environment Leadership Award and deliver keynote address at the CERAWeek 2021 on 5th March at around 7 PM via video conferencing.

About CERAWeek:
CERAWeek was founded in 1983 by Dr. Daniel Yergin. It has been organized in Houston in March every year since 1983 and is considered the world’s premier annual energy platform. CERAWeek 2021 is being convened virtually from 1st March to 5th March, 2021.

About the Award:
CERAWeek Global Energy and Environment Leadership Award was instituted in 2016. It recognizes the commitment of leadership on the future of global energy & environment and for offering solutions and policies for energy access, affordability & environmental stewardship.

  1. आसाम, केरळ, पुडुचेरी, तामिळनाडू आणि पश्चिम बंगाल -२०१२ च्या विधानसभेच्या सार्वत्रिक निवडणुका सुरळीतपणे पार पाडण्यासाठी नेमलेल्या विशेष निरीक्षकासमवेत ईसीआयची बैठक:
    निवडणूक, स्वतंत्र, निष्पक्ष, पारदर्शक, निःपक्षपाती आणि प्रलोभनमुक्त निवडणूकीचे घटनात्मक आदेश पार पाडण्यासाठी विशेष निरीक्षक निवडणुकांमध्ये महत्वाची भूमिका बजावतात.

आता, विशेष निरीक्षकाची सैन्याने तैनात करण्यावर देखरेखीसाठी आणि त्यांचे मतदानाच्या कर्तव्याचे यादृच्छिकरण करण्यासाठी अतिरिक्त भूमिका असेल.

विशेष निरीक्षक त्यांच्या नियुक्त केलेल्या राज्ये / केंद्रशासित प्रदेश आणि राज्य व जिल्हास्तरीय अधिकाऱ्यांमार्फत केले जाणाऱ्या मतदान सज्जतेची पाहणी करणार आहेत. तसेच शेतात तैनात असलेल्या जनरल, पोलिस आणि खर्च निरीक्षकांशीही त्यांच्या बैठकांच्या मालिका होणार आहेत.

ECI holds meeting with Special Observers appointed for smooth conduct of General Elections to the Legislative Assembly of Assam, Kerala, Puducherry, Tamil Nadu and West Bengal -2021:

The Special Observers play very important role in the elections by helping ECI fulfil the Constitutional mandate of conducting free, fair, transparent, impartial and inducement-free Elections.

Now, the Special Observers will have additional role in supervising deployment of forces and their randomisation for poll duties.

The Special Observers will be visiting their assigned States/UTs and superintend and monitor poll preparedness being done by State and district level officials. They will also have series of meetings with the General, Police and Expenditure Observers deployed in the field.

  1. जन औषधी दिवस आठवड्याचा चौथा दिवस आज साजरा:
  • तिसरा जन औषधी दिवस 7 मार्च 2021 ला असून एक मार्चपासून जन औषधी दिवस सप्ताह साजरा केला जात आहे.
  • ‘सुविधा से सन्मान’ या संकल्पनेवर विशेष जनजागृती कार्यक्रमाचे आयोजन

बीपीपीआय अर्थात भारतीय औषध सार्वजनिक उपक्रम विभाग, प्रधानमंत्री भारतीय जन औषधी परियोजनेची कार्यान्वयन संस्था आहे. तिसरा जन औषधी दिवस 7 मार्च 2021 ला असून एक मार्चपासून जन औषधी दिवस सप्ताह साजरा केला जात आहे. सप्ताहाअंतर्गत आरोग्य शिबिरे, परिसंवाद, टीच देम यंग, सुविधा से सन्मान अशा विविध उपक्रमांचे देशभरात आयोजन करण्यात आले आहे. यंदाच्या जन औषधी दिवसाची संकल्पना ‘सेवाही – रोजगारही ‘ अशी आहे.

4th day of Jan Aushadhi Diwas week celebrated today:

  • Celebration of Janaushadhi Diwas Week 2021 from 1st March to 7th March.
  • Special awareness programme on the theme ‘Suvidha Se Samman’ organised.

Bureau of Pharma PSUs of India (BPPI), the implementing agency of Pradhan Mantri Bhartiya Janaushadhi Pariyojana (PMBJP) is celebrating 3rd Janaushadhi Diwas on 7th March, 2021 with the theme of “Seva bhi – Rozgar bhi”.

  1. आसामहून अमेरिकेला ‘लाल तांदूळ’ निर्यात:
    भारताच्या तांदूळ निर्यातीच्या संभाव्यतेला मोठ्या प्रमाणात चालना देताना, “लाल तांदूळ” ची पहिली खेप आज अमेरिकेत पाठवली गेली.
    लोह समृद्ध ‘लाल तांदूळ’ कोणत्याही रासायनिक खताचा वापर न करता आसामच्या ब्रह्मपुत्र खोऱ्यात पिकविला जातो. तांदळाच्या प्रकाराला ‘बाओ-धन’ म्हणून संबोधले जाते, जे आसामी अन्नाचा अविभाज्य भाग आहे.

First export consignments of ‘red rice’ from Assam to the USA flagged off:
In a major boost to India’s rice exports potential, the first consignment of ‘red rice’ was flagged off today to the USA.
Iron rich ‘red rice’ is grown in Brahmaputra valley of Assam, without the use of any chemical fertilizer. The rice variety is referred as ‘Bao-dhaan’, which is an integral part of the Assamese food.

  1. भारतात एप्रिल ते डिसेंबर 2020 दरम्यान 67.54 अब्ज अमेरिकन डॉलर्स इतकी थेट परदेशी गुंतवणूक:
  • 2020-21 च्या पहिल्या नऊ महिन्यांत थेट परदेशी गुंतवणुक भांडवलामध्ये 40 टक्क्यांची (51.47 अब्ज अमेरिकन डॉलर्स) वाढ
    भारताच्या अर्थव्यवस्थेच्या वाढीसाठी थेट परदेशी गुंतवणूक अत्यंत महत्वाचा घटक असून अर्थव्यवस्थेच्या विकासासाठी कर्जास्वरूपात नसलेला मोठा आर्थिक स्त्रोत आहे. त्यामुळेच, गुंतवणूक स्नेही आणि सहज अमलात आणता येणारे थेट परदेशी धोरण ठरवणे हा सरकारचा प्रयत्न असतो. यामागचा उद्देश थेट परदेशी धोरण अधिक सुलभ करत त्यातील अडथळे दूर करणे हाच आहे. याच दिशेने सरकारने गेल्या साडेसहा वर्षात उचललेल्या पावलांची फळे आता मिळू लागली आहेत. देशात सातत्याने थेट परदेशी गुंतवणुकीचा वाढता ओघ, त्याचेच द्योतक आहे.थेट परदेशी गुंतवणुकविषयक धोरण अधिकाधिक उदार आणि सुलभ करण्याच्या प्रयत्नांचा भाग म्हणून सरकारने विविध क्षेत्रात एफडीआय सुधारणा केल्या आहेत.

याच उपाययोजना आणि सुधारणांमुळे भारतात, सातत्याने थेट परदेशी गुंतवणूक होत आहे. भारताच्या थेट परदेशी गुंतवणूकीसंदर्भात जाणवलेली काही तथ्ये, भारत, हा जागतिक पातळीवरील गुंतवणूकदारांसाठी कसा पसंतीचा देश ठरला आहे, हेच सूचित करणारे आहेत:

  • भारतात एप्रिल ते डिसेंबर 2020 या काळात 67.54 अब्ज डॉलर्स थेट परदेशी गुंतवणूक झाली. या वित्तीय वर्षातील पहिल्या नऊ महिन्यांत झालेली ही आजवरची सर्वाधिक गुंतवणूक असून 2019-20 मधील याच कालावधीच्या तुलनेत(55.14 अब्ज डॉलर्स). त्यात 22% टक्क्यांची वाढ झाली आहे.
  • वित्तीय वर्ष 2020-21 च्या पहिल्या नऊ महिन्यांत थेट परदेशी गुंतवणुकीच्या भांडवलाचा ओघही गेल्या वर्षीच्या याच कालावधीच्या तुलनेत (36.77 अब्ज डॉलर्स) 40% नी वाढला.
  • वित्तीय वर्ष 2020-21 च्या तिसऱ्या तिमाहीत (26.16 अब्ज डॉलर्स) गेल्या वर्षीच्या तिसऱ्या तिमाहीच्या तुलनेत (19.09 अब्ज डॉलर्स) 37% वाढ झाली आहे.
  • या थेट परदेशी गुंतवणुकीमुळे (9.22 अब्ज डॉलर्स) डिसेंबर 2020 या महिन्यात 24% सकारात्मक वाढ झाल्याचे निदर्शनास आले आहे. 2019 च्या डिसेंबर महिन्यात ही गुंतवणूक 7.46 अब्ज डॉलर्स इतकी होती.

India attracted total FDI inflow of US$ 67.54 billion during April to December 2020:

  • FDI equity inflow grew by 40% in the first 9 months of F.Y. 2020-21 (US$ 51.47 billion)

Foreign Direct Investment (FDI) is a major driver of economic growth and an important source of non-debt finance for the economic development of India. It has been the endeavor of the Government to put in place an enabling and investor friendly FDI policy. The intent all this while has been to make the FDI policy more investor friendly and remove the policy bottlenecks that have been hindering the investment inflows into the country. The steps taken in this direction during the last six and a half years have borne fruit, as is evident from the ever-increasing volumes of FDI inflows being received into the country. Continuing on the path of FDI liberalization and simplification, Government has carried out FDI reforms across various sectors.

Measures taken by the Government on the fronts of FDI policy reforms, investment facilitation and ease of doing business have resulted in increased FDI inflows into the country. The following trends in India’s Foreign Direct Investment are an endorsement of its status as a preferred investment destination amongst global investors:

  • India has attracted total FDI inflow of US$ 67.54 billion during April to December 2020. It is the highest ever for the first ninth months of a financial year and 22% higher as compared to the first ninth months of 2019-20 (US$ 55.14 billion).
  • FDI equity inflow grew by 40% in the first 9 months of F.Y. 2020-21 (US$ 51.47 billion) compared to the year ago period (US$ 36.77 billion).
  • FDI inflow increased by 37% in 3rd Quarter of 2020-21 (US$ 26.16 billion) compared to 3rd quarter of 2019-20 (US$ 19.09 billion).
  • FDI inflow showed positive growth of 24% in the month of December, 2020 (US$ 9.22 billion) compared to December, 2019 (US$ 7.46 billion)
  1. क्यूएस वर्ल्ड यूनिवर्सिटी रँकिंग 2021 मध्ये पहिल्या 100 मध्ये आयआयटी मुंबईसहीत 12 भारतीय संस्थाचा समावेश:
    क्यूएस वर्ल्ड यूनिवर्सिटी रँकिंग 2021:
    जगभरातील 100 उच्च स्थानावरील संस्थांमध्ये 12 भारतीय संस्थांचा समावेश आहे. या संस्था आहेत : आयआयटी मुंबई, आयआयटी मद्रास, आयआयटी खरगपूर, आयआयएससी बंगळुरू, आयआयटी गुवाहाटी, आयआयएम बंगळुरू, आयआयएम अहमदाबाद, जेएनयू, अन्ना विश्वविद्यालय, दिल्ली विश्वविद्यालय व ओ.पी. जिंदाल विश्वविद्यालय.

या पहिल्या 100 उच्च दर्जाच्या शिक्षण संस्थांपैकी पेट्रोलियम इंजिनयरिंगसाठी आयआयटी मद्रास 30व्या क्रमांकावर आहे, आयआयटी मुंबई 41 व्या तर खनिजे व खनिकर्म यासाठी आयआयटी खरगपूर 44 व्या स्थानी आहे. डेव्हलपमेंट स्टडीजसाठी दिल्ली विश्वविद्यालय जगभरात 50 व्या स्थानी आहे.

12 Indian Institutions secure position in top 100:
QS World University Rankings by Subject 2021
12 Indian institutions have made it to the top 100 of the world – IIT Bombay, IIT Delhi, IIT Madras, IIT Kharagpur, IISC Bangalore, IIT Guwahati,, IIM Bangalore, IIM Ahmedabad, JNU, Anna University, University of Delhi, and O.P Jindal University .

Amongst these top 100 ranked institutions, IIT Madras has been ranked 30th in the world for Petroleum Engineering, IIT Bombay has been ranked 41st and IIT Kharagpur has been ranked 44th in the world for Minerals and Mining Engineering, and University of Delhi has been ranked 50th in the world for Development Studies.